Als je Marokko gaat bezoeken heb ik 5 plaatsen voor je die de moeite waard zijn. Stel, je hebt een week de tijd, dan moet je wel vliegen om er te komen en niet via Spanje rijden, dat wordt te ver. In Marokko is een rondrit met je eigen (huur)auto echt heel leuk. Je komt in een Marokko, waar weinig toeristen komen en zo ontdek je het land echt. Je moet wel rekening houden met het chaotische verkeer, klik hier voor mijn aparte blog daarover, want dat is geen sinecure. Heb je die stap gezet, dan kom je in een land, waar je aan moet wennen. Maar ben je eenmaal gewend (bij mij duurde het 5 dagen), dan snap je het land beter.
Casablanca
We landden in Casablanca, dus dat was mijn eerste kennismaking met Marokko. Ik was wel al eerder in een islamitisch land geweest en ook al eerder in Afrika, dus heel vreemd voelde het niet. Maar het is altijd weer wennen. De geluiden, de chaos, de reuk, het rumoer. Ik hoefde niet perse naar de Medina, want ik had dat wel eerder gezien, maar je ontkomt er eigenlijk niet aan. In alle Medina zijn de kleine winkeltjes en straatjes en zie je de enorme bergen etenswaar en schoenen en mutsjes en aardewerk, die je overal te koop ziet staan. Echt waar, in heel Marokko is vrijwel hetzelfde te koop. En er is ontzettend veel. Je vraagt je af of het wel verkocht wordt, want iedereen loopt voorbij en kijkt alleen maar. Ik snap, als oud-winkelier, dat verkopers moeite doen om je iets te verkopen. De markt heeft een overvloed aan spullen en als iedereen alleen maar voorbij loopt, kan je gefrustreerd raken. Neem dat dus maar voor lief. Maar blijf aardig en begripvol.
De Hassan II moskee
Het hoogtepunt van Casablanca is een bezoek aan de Hassan II moskee. Het is de grootste moskee van Marokko en kan binnen tegelijkertijd 25.000 mensen herbergen. Buiten op het plein kunnen nog eens 80.000 mensen hun kleedje neerleggen, wat neerkomt op 105.000 mensen die tijdens de Ramadan hier hun gebeden komen doen. En dat betekent ook dat hier 105.000 paar schoenen uitgedaan worden. Ik neem aan, dat ze die schoenen in een zakje met zich meenemen, want hoe vind je anders je schoenen terug!
De Hassan II moskee is te bezichtigen voor niet-moslims, wat een bijzonderheid is in de islamitische wereld. De entree kost 110 DAM p.p. en er is een gids die Engels spreekt. Zij maande ons steeds om door te lopen met “jella, jella”, Marokaans voor “kom snel”. Ze voegde daaraan toe, dat moeders dat tegen hun kinderen zeiden. Tegen mijn lief zei ze nog schalks: “and to our husbands we say: jella, jella, jella”.
Het gigantische gebouw is in 7 jaar gebouwd met 1400 bouwvakkers, die in shifts van 8 uur werkten, zodat er 24 uur per dag aan gewerkt kon worden. Imposant van buiten en van binnen, dus zeker de moeite waard om te bezichtigen.
Azammour in Marokko
Dit dorpje kwamen we onderweg naar El Jadida tegen en het is leuk om hier even uit te stappen. Allemaal witte huisjes gebouwd tegen een rivier aan en ommuurd, zoals zoveel Marokkaanse stadjes en dorpjes. De medina hier heeft nauwelijks winkeltjes en is prima door te wandelen. Ze zijn hier niet veel toeristen gewend, dus je wordt met rust gelaten. Het dorpje voelt authentiek aan en je kunt langs de rivier heerlijk een glaasje mintthee drinken. Je weet al snel dat mintthee ongeveer de nationale drank van Marokko. Soms vragen ze of je hem wel of niet gezoet wilt, maar meestal is hij gezoet. Dat is even wennen. Maar met of zonder suiker is ie goed te doen. Er was zelfs een wc neergezet. Denk dan aan een houten huisje met een Frans toilet, ofwel een hurktoilet, zonder waterleiding. Ook dat went.
El Jadida in Marokko
Maar zoals gezegd waren we op weg naar El Jadida. Wederom een Medina met kleine steegjes, maar omdat hier de Portugezen hebben gezeten is er ook een Portugese deel. Er is een oude cisterne, ofwel wateropslagplaats, waarvan in de reisgids staat, dat je er naartoe moet. Maar frankly, het was niet zoveel bijzonders. Dit kan je makkelijk overslaan. De foto laat alles zien wat er te zien valt.
Wat wel de moeite waard was, was ons onderdakadres. Een mooie kleine riad met de naam La Maison des Epices. Hier voel je je welkom en ’s avonds wordt er ook heerlijk gekookt.
Essaouira in Marokko
Langs de kust afzakkend kom je dan in Essaouira. Wij waren er begin januari en toen was het al aardig druk, maar nog net gezellig. Ik geloof niet, dat je hier in de zomer wilt zijn. Het fijne van Essaouira is, dat er geen auto’s binnen de muren in de Medina mogen komen. En dat betekent dus, dat je er fijn kunt wandelen. Veel restaurantjes zitten bovenop het dak, wat overdag prima te doen is, maar ’s avonds wat koud wordt.
Wij hadden een prachtig riad geboekt in de Medina, dus onze auto moesten we ergens kwijt buiten de stadsmuren. In Marokko gaat dat dan als volgt: er komt een mannetje in een geel hesje je helpen. Je volgt hem met de auto en hij organiseert een parkeerplek, door een auto letterlijk weg te duwen. Vervolgens betaal je hem 60 DAM (ongeveer 6 euro) en dan kun je daar de hele nacht blijven staan. Mannetje wil dan wel je autosleutels, want dan kan ie nog schuiven met de auto. En daar sta je dan. Ga je dit doen? Mannetje laat je allerlei autosleutels zien van alle auto’s die hij onder zijn hoede heeft. Dus ja, je gaat dit doen. Geen garantie dat die auto er de volgende dag nog staat. Zoals mijn lief zei: “ja, er was een mannetje en die heb ik de auto-sleutels gegeven en nog geld toe ook”. Het gevoel van ‘hoe dom kun je zijn’ bekroop ons. Maar goed, het was al gebeurd, op hoop van zegen, ofwel inshallah.
Allemaal goed gekomen. De auto stond er nog, ietwat naar voren geschoven, maar ander mannetje in geel hesje viste zo de sleutel op en na nog een muntje van 20 DAM hadden we de auto weer terug.
Dat is ook iets van Marokko. Ze hebben het niet breed, dat merk je aan alles. Dus veel mensen leven van fooien. Op een gegeven moment ontdekte ik dat ik het fijn vond om muntjes in mijn zak te hebben, zodat je makkelijk iets kunt weggeven. Er zijn ook bedelaars, hoewel dat op zich nog meeviel.
Agadir en Tifnit in Marokko
De zuidelijkste plaats die we bezocht hebben is Agadir. In een week kom je niet veel verder, althans niet met een auto. Want ik had graag het gouden zand gezien van de sahara.
Agadir heeft een prachtig strand en is behoorlijk toeristisch. Er zijn hier veel Duitse overwinteraars. Veel is er niet te zien, maar vanuit Agadir hebben we een tochtje gemaakt naar Tifnit en dat was leuk. Tifnit is een heel klein dorpje aan de kust. Er wordt gesurft. Maar buiten dat komen hier weinig toeristen. Er is dus maar 1 tentje, waar je wat kunt drinken. Lekker simpel, want er is geen waterleiding in Tifnit. Ze halen het water uit een waterput. Gelukkig kan je prima de thee drinken, want die wordt eerst gekookt natuurlijk. Ik vond het hier eerder Afrikaans dan Marokkaans aanvoelen.
En dan nog Marakech, waar het niet leuk is.
Iedereen waarschuwde ons onderweg voor Marakech. Het is er erg toeristisch en druk en de verkopers zijn heel erg opdringerig. En dat is zo. Tegen de tijd dat je aan het eind van je reis naar Marakech gaat, weet je wel hoe een Medina er uit ziet, hoe kleine winkeltjes eruit zien, hoe de spullen eruit zien. Ok, Marakech heeft de grootste Medina van allemaal en de meeste winkeltjes, maar wil je dat zien?
Kan je Marakech overslaan, dan zou dat mijn advies zijn. Leuker is het om gewoon nog wat door kleine dorpjes te rijden en mensen te bekijken.
Na 5 dagen was ik gewend aan Marokko en voelde ik me meer op mijn gemak. Want Marokko heeft natuurlijk ook heerlijk eten en drinken. En dat er op veel plekken geen alcohol wordt geschonken, daar valt ook aan te wennen.