De laatste roman van de Britse verhalenverteller Ian McEwan, Lessen, boeit van begin tot eind. En dat zeg ik niet gauw. McEwan heeft een prettige soepele manier van schrijven en het leuke aan het boek is dat het écht een boek is voor 60- en/of 70-plussers. Aan het eind van de roman blijkt de hoofdpersoon van het boek er toch niet zo’n zooitje van gemaakt te hebben als hij tijdens zijn leven eigenlijk denkt.
Lessen – Ian McEwan
Die hoofdpersoon heet Roland Baines. Hij is geboren in 1948 (niet toevallig het jaar waarin McEwan zelf is geboren) en daarom loopt zijn weliswaar fictieve leven ongeveer synchroon met een 60- en/of 70-plusser. In het boek vertelt McEwan niet alleen over het gedenkwaardige leven van Baines, maar ook de geschiedenis die op dat moment plaats vindt krijgt een plek. We lezen bijv. over de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog, die nog maar net beëindigd is, als Baines geboren wordt. De Suezcrisis komt aan bod en het IJzeren Gordijn, het leven in Oost Duitsland, waar hij vrienden heeft wonen. We lezen over de val van de Muur zelf (hij is vaak in Berlijn te vinden) en aan het eind van het boek komt ook de Covid-pandemie nog aan bod en de gevolgen die deze heeft op de bejaarde man, die Baines dan is.
Het verhaal
In het eerste hoofdstuk van Lessen beschrijft Ian McEwan hoe Baines en zijn net 4-maanden oude baby Lawrence verlaten worden door zijn vrouw, de moeder van het kind. Langzaam ontrafelt McEwan het leven van deze man. Waarom is hij verlaten? Wat doet dat met een man, als zijn vrouw kiest voor een ander leven, voor een leven gewijd aan schrijven? En wat voor effecten heeft deze beslissing voor het kind Lawrence?
Zonder al te veel te verklappen blijkt de pianolerares uit zijn jeugd van grote invloed te zijn geweest op het leven van Baines. Veel van de beslissingen die hij op latere leeftijd maakt, zijn te herleiden naar deze vrouw. Waarom is dat? Wat heeft zij gedaan wat zo ingrijpend was voor hem?
Troostrijk boek
De reden dat ik Lessen van Ian McEwan zo’n mooi boek vind is omdat de hoofdpersoon Baines, ondanks zijn wat ongebruikelijke levenspad, dankbaar is voor wat hem is overkomen. Hij kijkt terug en is gelukkig. Hoewel de willekeur van het lot hem een totaal andere kant heeft opgestuurd, blijkt toch, op latere leeftijd, dat een mooie ervaring te zijn geweest. Want als dít niet was gebeurd, dan had hij dát nooit meegemaakt.
En dat is een troostrijke gedachte voor iedere 60-plusser. Ook al zijn we nu ouder, de beslissingen die we in ons leven hebben genomen, of ze nou bewust waren of niet, hebben ons mooie dingen gebracht. En daarom zouden we met dankbaarheid moeten terugkijken op ons leven.
Benieuwd naar Lessen van Ian McEwan? Bestel het boek bij BOL of ga naar je plaatselijke boekhandelaar. 572 Bladzijden, dus heel lekker voor de vakantie!
Lees ook:
op je oude dag terugkijken en gelukkig zijn? Waar haalt u het woord “geluk” vandaag?
Uit de industrie van geluksboeken?
Het leven is, ik ben 76, gewoon gewoon.